Help! Je werkgever reorganiseert. Velen maken dit mee. Onzekere tijden met een dreigend ontslag volgen. Ga je er uit of mag je blijven. Alles ligt in de handen van de werkgever en de OR. Kan je zelf nog iets doen? Het eerste wat je kan doen is zoals we dat spreekwoordelijk zeggen “je knopen tellen”. Wat is de bedoeling van de reorganisatie en speelt jouw functie daarbij een rol? Zo ja dan is het even goed opletten de komende periode. Zorg dat je goed op de hoogte bent van de reden van de reorganisatie. Wordt er misschien een politiek spel gespeeld of een koerswijziging hard doorgevoerd of is er echt sprake van een financieel moeilijke situatie (bedrijfseconomische reden). Zorg ook dat mocht het jou direct raken of er wel voldoende alternatieven zijn gezocht.
Elke werkgever van enige omvang moet als hij groepen werknemers wil gaan ontslaan rekening houden met afspiegelingsbeginsel. Hierbij worden medewerkers met een (soort)gelijke functie (juridisch: uitwisselbare functies) in 5 leeftijdscategorieën van 5 jaar geplaatst. Dus 20-25, 25-30, 35-40 etc. Als er ontslagen vallen dan moeten de groepen in omvang zo gelijk mogelijk worden gemaakt. Dus is de groep van 25-30 het grootst dan vallen daar de eerste ontslagen op basis van last in, first out. Net zo lang tot een andere groep groter wordt en zo verder. Zit je in de verkeerde groep? Dan loop je een groter risico. Sommige bedrijven zijn best wel handig met het afspiegelen en plaatsen erg ongewenste ontslagkandidaten nog gauw even over naar een andere afdeling of geven hem/haar nog net even een andere functienaam waardoor ze buiten de ontslagselectie worden gehouden. Dit wetende, en mocht je nou denken ontslagen te worden, probeer in elk geval uit te zoeken of jou ontslag gewenst is en of er nog mogelijkheden zijn om je uit de ontslagselectie te krijgen.
Een andere methode is het zogenaamd opheffen van een bepaalde afdeling of functiegroep en de inhoud van de functie iets te wijzigen. Dit wordt vaak groots aangekondigd zodat het lijkt alsof de wereld op z’n kop gaat. Vervolgens worden alle medewerkers boventallig verklaard en mag iedereen die dat wil solliciteren op zijn eigen oude, licht aangepaste, functie. Deze methode wordt vaak gebruikt als afspiegeling een sterk ongewenst effect oplevert en met verder wil met een selecte groep toppers. Mocht dit bij jou het geval zijn zorg er dan voor dat je bij die toppers hoort en met jou verder wil. *
Mocht het allemaal niet helpen laat dan aan je werkgever weten dat mocht het fout gaan met jouw contract dat je heel erg bereid bent om ander werk te accepteren. Vaak zijn er andere functies of zijn er nog mogelijkheden. Grijp die aan. Laat in elk geval actief merken dat je er open voor staat. De werkgever voelt zich dan sneller aangesproken om dit als alternatief te onderzoeken.
Tot slot als het allemaal niet mocht baten. Controleer, als het er is, hoe het sociaal plan er uit ziet. Vaak is dit een suppletie regeling of bevat het een ontslagvergoeding met een outplacementplan. Ga niet zonder meer akkoord met alles wat u krijgt aangereikt maar zoek juridische hulp. Stop ook niet zomaar met werken nadat je te horen hebt gekregen dat je ontslagen wordt. Je bent pas echt ontslagen als de rechter of het UWV dit heeft bepaald. Ook is het niet altijd verstandig om in te stemmen met vrijstellingen van werk of een outplacement omdat dit impliceert dat je akkoord bent met het aanstaande ontslag. Lever ook zeker nog geen bedrijfseigendommen in. Zoek in dit geval ook altijd juridische hulp.
Waar ik persoonlijk altijd naar kijk is je toegevoegde waarde voor de organisatie. Zolang jij iemand bent die de organisatie winst, omzet en marge oplevert dan zal men alles in het werk stellen om dat te voorkomen. Kijk dus (het liefs voor de reorganisatie) naar jouw businesscase voor de organisatie. Klopt die nog wel. Lever je nog wel geld op of kost je feitelijk alleen maar geld. Als het laatste ook maar enigszins het geval dreigt te zijn zorg er dan voor dat je van werk veranderd of dat jij je werk zo veranderd dat het wel iets directs oplevert voor je werkgever. Zeker in deze economisch onzekere tijden draait alles om toegevoegde waarde. Zolang jij voldoende toevoegt is er geen reden om je te ontslaan en zelfs als de werkgever geen andere keuze heeft en je door pech in de verkeerde groep bent beland dan kan de werkgever nog allerlei trucs uithalen om jouw ontslag te voorkomen.
